Felsefi Propedeutik / Philosophischen Propädeutik (T-A)

* * *

Hegel’in Ansiklopedik Dizge için bir ön çalışması olan Felsefi Puopedeutik daha sonra Mantık Bilimi ve Ansiklopedi ile tamamlanacak olan dizge ile karşılaştırıldığında henüz yalnızca daha yalın değil ama daha eksiktir ve dizgesel yapısında belli önemli düzeltmelere gereksinim içindedir. Hegel’in çalışmayı bu durumu ile yayımlama gibi bir niyeti olamazdı. Ama felsefe tarihinde ilk kez Hegel tarafından üstlenilen bir girişimin nasıl geliştiğini, hangi düzeltmelerden geçtiğini görmekten vazgeçmeyi düşünemeyiz. Nürn­berg yıllarında henüz bilimsel dizge ortaya çıkmamıştır, henüz kurgul yöntemin sağın bir uygulaması yoktur. Gerçekte, Hegel’in hem Büyük Mantık Bilimi hem de Ansiklopedi üzerine çalışmaya hiçbir zaman son vermediğini gözden kaçırmamak özseldir. Dizge hiç kuşkusuz eksiksizlik ister, ve Hegel bilginin her zaman insan usundan kaçacağını, hiçbir zaman erişilemeyecek bir ideal olduğunu düşünmüyordu. Felsefi Propedeutiğin kendisinin henüz tamamlanmamış olması daha erken bir çalışma olan Tinin Görüngübilimi’ nin konumunu aydınlığa çıkarır ve Hegel’in bu ‘gençlik yapıtı’na nasıl baktığını anlamamızı sağlar. Hegel’in nesnel bilgi üretme konusunda felsefe tarihinde sergilenen en özsel hataları görmüş olmasına karşın, yöntem, tanıtlama ve dizgenin birliğini kavramış olmasına karşın, bu erken yapıtta dizge henüz edimsel olarak üretilmiş değildi. Yalnızca son dizgeye doğru bir gelişim eğilimi gösteren ve bir bölümü daha sonra Ansiklopedi’ye katılacak olan bir dizi taslak bulunuyordu. 

— Aziz Yardımlı